Dag Jacek. Laten we beginnen bij het begin. Voor de mensen die je niet kennen, wie ben je en wat doe je?
‘’Ik zie mezelf als een scout en analist. Ik heb een eigen website en deel mijn mening over spelers op mijn social media-kanalen. Momenteel werk ik voor het bedrijf Nordensa, waar we mooi werk leveren. We scouten voornamelijk talenten uit landen waar weinig mogelijkheden liggen voor spelers, zoals Afrika, Azië en Oost-Europa. Wij geven ze een kans en brengen ze in contact met clubs.
Ik doe ook veel werk voor mensen uit de voetballerij, maar dat betreft dan losse opdrachten. Recentelijk heb ik ook aanbiedingen gekregen om in dienst te gaan bij absolute topclubs, maar die heb ik afgeslagen. Ik heb geen zin om ergens de 20e scout te zijn die duizenden rapporten moet maken waar wellicht nooit wat mee gedaan wordt.’’
Wanneer ben je begonnen met scouten?
‘’Voor mijn idee was ik altijd al een scout. Ik maakte al scoutingsrapporten toen ik negen à tien jaar oud was. Ik genoot erg van Alessandro Del Piero en maakte aantekeningen van alles wat ik hem zag doen. Dat kon mijn vrienden op het schoolplein allemaal niet zo interesseren, zij keken enkel naar zijn doelpunten of fraaie acties.
Ik speelde ook veel Football Manager. Als ik dan bijvoorbeeld Inter was, verkocht ik Ronaldo zodra hij 24 werd, ook al was hij de beste speler ter wereld en maakte hij vijf goals per wedstrijd. Ik vond niets leuker dan jonge talenten aantrekken en kijken hoe ze zich zouden ontwikkelen.’’
En op welk moment werd het serieus?
‘’Rond 2012 begon ik met mijn eigen platform, omdat ik mijn analyses van spelers wilde delen. Ik maakte een eigen website aan en deelde korte rapporten, die je niet eens echte rapporten kan noemen. Eerder aantekeningen. En toen begon ik met Facebook, simpelweg omdat dat de enige vorm van social media was die ik kende.
Op dat moment was ik ook moderator van het grootste voetbalforum van Polen en steeds meer mensen adviseerden me om Twitter aan te maken. Ik wist zelf toen nog niet eens wat dat was, maar ik heb naar ze geluisterd en dat heeft fantastisch uitgepakt. Via Twitter ben ik benaderd om opdrachten te doen voor talloze spelers, trainers, scouts, directeuren en recentelijk zelfs zaakwaarnemers.
Het was voor mij de ingang om mijn plek te vinden in de voetbalwereld, waar je niet makkelijk in terechtkomt als je geen ex-speler bent of directe connecties hebt. Ik heb enorm veel mensen leren kennen en opdrachten uit mogen voeren.
Mijn platform is groter geworden dan ik ooit had durven dromen en daar ben ik heel trots op. Ik verdien niet overal evenveel geld mee, maar krijg er veel waardering voor terug en ontvang soms berichten van mensen die zeggen dat ik ze geïnspireerd heb en dat ze door mij ook scout willen worden. Dat raakt me echt en is wellicht mijn grootste motivatie om door te gaan.’’
Je zou zeggen dat voetbalscouting een nichemarkt is. Hoe heb je zo’n enorm bereik weten te creëren met een platform over zo’n specifiek onderwerp?
‘’Ik ben een boomer voor de jonge generatie. Ik ben niet opgegroeid met social media, maar ik denk dat ik inmiddels wel aardig begrijp hoe het werkt. Ik wist dat ik, als ik alleen uitgebreide analyses zou delen, niet door zou breken. Daardoor besloot ik ook veel berichten te plaatsen over wereldberoemde talenten als bijvoorbeeld Jude Bellingham of Jamal Musiala, maar ondertussen ook nog altijd mijn analyses te blijven delen.
Mijn tweets over bekende spelers pakken soms meer dan duizend likes, maar het belangrijkste is dat mijn rapporten ook onder de aandacht komen. Ik denk dat je een nichemarkt moet combineren met een mainstreammarkt om groot te worden en dat ik daar het juiste recept voor heb gevonden.’’
Hoe ziet een dag uit jouw leven er op dit moment uit?
‘’Ik werk veel in de nacht, dus sta relatief laat op. Vaak kies ik een dag per week uit waarop ik veel tijd over heb om tweets voor de rest van de week in te plannen. Ik plaats ook veel spontane tweets, maar wil wel altijd goed voorbereid zijn. Voor mijn website heb ik ook vaak een stuk of 40 rapporten klaarliggen die ik ieder moment kan plaatsen. Voor mijn rubriek ‘Talent of the day’ wil ik ook altijd tientallen concepten klaar hebben staan.
Op overige dagen is voetbal kijken het eerste wat ik doe als ik opsta. Ik kijk zeker vijf tot tien uur per dag voor mijn platform, Nordensa en losse opdrachtgevers. Misschien is het maar goed dat het seizoen nu voorbij is, want mijn dagen bestaan normaliter uit niets anders dan voetbal.’’
Wat maakt iemand een goede scout?
‘’Ik denk dat iedereen een scout kan worden, zolang je er maar een passie voor hebt. Een goede scout moet een goede werkethiek hebben. In feite kan iedereen die net iets meer voetbal kijkt dan alleen de Champions League-krakers scout worden. Zo ingewikkeld is voetbal niet, maar je moet er wel plezier uit halen.
Bij grote clubs als Arsenal of Manchester City hebben ze al vastgestelde targets die je moet volgen, maar als scout bij kleinere clubs moet je honderden spelers bekijken, dus als je na een paar uur al zegt dat je geen voetbal meer kan zien rollen, ben je er niet voor gemaakt.’’
Had jij vroeger een voorbeeld in de scoutingwereld?
‘’Niet echt, maar als ik iemand uit moet kiezen dan is dat Piet de Visser. Dat was mijn eerste idool in de scouting. Tegenwoordig heb ik er meer, zoals Pablo Longoria en Geoffrey Moncada.’’
Wat zijn de belangrijkste dingen om op te letten als je jeugdig talent wil scouten?
‘’Dat verschilt uiteraard per positie, maar als ik één eigenschap uit moet kiezen, dan is dat het voetbal-IQ, het begrijpen van het spel. Voor vleugelaanvallers vind ik besluitvorming bijvoorbeeld het belangrijkst. Dat kun je wel leren, maar het moet ook gewoon in je zitten. Ik heb veel vleugelaanvallers gezien die sterk en snel waren, goed konden dribbelen, maar geen natuurlijke aanleg hadden voor het spel zelf. Natuurlijk zijn die eigenschappen ook belangrijk, maar het belangrijkste vind ik dat je het spel goed kan lezen.
Het is vaak iets natuurlijks, je ziet aan sommige spelers gewoon dat ze gemaakt zijn om te voetballen. Tyler Dibling, een international van Engeland onder 17 die speelt voor Southampton, is de laatste speler bij wie ik dat zag.’’
Wat zijn veelvoorkomende beginnersfouten voor voetbalscouts?
‘’Iets wat ik zelf deed was dat ik bijvoorbeeld bij centrale verdedigers te veel keek naar hun voetballende kwaliteiten. Het is mooi meegenomen als een verdediger leuk mee kan voetballen, maar het belangrijkste is dat hij zich op defensief vlak staande weet te houden. Ik herinner me een speler, Strahinja Bosnjak. Ik was zeer enthousiast over zijn voetballende kwaliteiten, maar had veel te weinig aandacht voor zijn defensieve fouten.
Een andere veelvoorkomende beginnersfout is dat er te veel gekeken wordt naar de lichaamsbouw en snelheid van jeugdspelers. Er zijn veel spelers met een imposant fysiek die in de jeugd altijd domineren, maar door de mand vallen in het profvoetbal als ze minder profijt hebben van hun sterke lichaam. Je moet altijd naar het grote plaatje blijven kijken en jezelf afvragen wat een speler nog kan bewerkstelligen als zijn fysieke voordeel afneemt.
Ik denk dat iedere scout dat door de jaren steeds beter in kan schatten, maar ook ik leer elke dag nog bij. Als ik spelers analyseer zie ik nu ook dingen die me twee jaar terug nooit zouden zijn opgevallen. Een perfecte scout bestaat dan ook niet. Niemand heeft een glazen bol en er zijn zo ontzettend veel factoren die ervoor kunnen zorgen dat een speler nooit zijn potentieel kan bereiken.
Als scout kan je niet altijd evenveel te weten komen over de persoonlijkheid van spelers. Ik zie ze alleen op het veld. En dan heb je ook nog te maken met zaakwaarnemers, media en de directe omgeving van spelers die ze helemaal op hol kunnen brengen. Kijk bijvoorbeeld naar Mohamed Ihattaren. Als je me nu zou vragen om een scoutrapport van hem te maken, zou ik hem wellicht opnieuw beoordelen met een 10.''
Speelt Artificial Intelligence ook al een rol in de voetbalscouting?
’‘Ja, maar er zal ook in de toekomst nooit een perfecte scout zijn. Zelfs niet als Artificial Intelligence (AI) ons volledig komt vervangen, wat ik overigens zeker niet uitsluit. Het oog is op dit moment nog het belangrijkste hulpmiddel om te scouten, maar ik moet nog maar zien hoe dat er over een jaar of 50 uitziet. Sommige clubs gebruiken nu al AI’s om hun targets te filteren en zetten dan pas de scouts aan het werk.’’
Zijn dat dan ook de dingen die je jezelf mee zou geven als je terug in de tijd zou kunnen?
‘’Ja, zeker. En ik zou mezelf adviseren om nog eerder een eigen platform op te richten, rond 2005 ofzo al. Dan zou ik nu misschien al wel meer dan een miljoen volgers hebben gehad.’’
Kan je een voorbeeld geven van een speler waar je heel hoge verwachtingen van had die hij niet in heeft kunnen lossen?
‘’Heb je de hele dag de tijd? Er zijn er zoveel. Maar om in de Nederlandse sferen te blijven is Ihattaren wederom een van de eerste spelers die in me opkomt. Ook in Zakaria Bakkali had ik enorm veel vertrouwen. Misschien heb ik hem een klein beetje overschat, maar hij was wel echt een bijzonder talent.
Een van de beste spelers die ik ooit gezien heb, die nog geen 10% van zijn potentieel heeft bereikt, is Adriano. Hij had echt alles. Hij was al een soort Erling Braut Haaland, voordat Haaland zelf gemaakt werd in de fabriek. Hij heeft een aardige carrière gehad, maar er zat denk ik nog veel meer in het vat voor hem.
De beste tiener die ik ooit gezien heb is niet Lionel Messi, maar (de Braziliaanse, red.) Ronaldo. Hij heeft dan ook niet voor niets de Ballon d’Or gewonnen, maar hij liep ver voor op alle andere spelers uit zijn tijd en heeft mede door blessures ook niet zoveel uit zijn carrière gehaald als ik had gehoopt. Mensen zeggen dat Messi en Cristiano Ronaldo de lat voor profvoetballers hebben verhoogd met hun productiviteit, maar hij kon destijds ook al zulke cijfers weerleggen.
Dat is dan ook een van de vijf spelers waar ik het liefst beelden van bekijk op YouTube. Ronaldo op één, Marco van Basten op twee, Pablo Aimar op drie, Juan Román Riquelme op vier en Del Piero op vijf.’’
En andersom? Is er een speler waar je geen hoge verwachtingen van had die het wel heel ver geschopt heeft?
‘’Om opnieuw in Nederlandse sferen te blijven, kies ik dan voor Cody Gakpo. Ik volgde de jeugd van PSV van dichtbij, maar had niet verwacht dat hij zo snel zo goed zou worden. Hij was niet slecht in de jeugd, maar blonk ook niet echt uit. In zijn lichting zaten veel grotere talenten als Dante Rigo en Nigel Lonwijk. Het is dan ook niet voor niets dat Gakpo pas vanaf de O18 bij de Nederlandse jeugdselecties zit.
Zo blijkt maar weer dat mentaliteit en werkethiek enorm belangrijk zijn, want dat zit wel goed bij hem. Ik heb enorm veel respect voor zijn ontwikkeling en de stappen die hij heeft gezet.’’
Kan je ons nog wat vertellen over nieuwe aanstormende talenten die we in de gaten moeten houden?
‘’Dan kies ik vier van mijn favoriete talenten onder de zeventien jaar uit. Luka Vuskovic van Hajduk Split is de eerste. Ik ben de eerste geweest die hem onder de aandacht bracht voor een groot publiek en hoop echt dat hij het gaat redden. Zijn 21-jarige broer Mario speelt bij HSV, maar hij werd geschorst voor dopinggebruik.
Lamine Yamal van Barcelona kan uiteraard ook niet ontbreken. Dat is momenteel wellicht het beste talent ter wereld van zijn generatie. Dan voeg ik daar ook nog Endrick aan toe, ondanks dat hij wat wisselvalliger speelt sinds zijn transfer naar Real Madrid in kannen en kruiken is. Ik denk dat zoiets normaal is voor iemand van zijn leeftijd die zoveel op zich af krijgt. Het blijft een absurd talent.
De vierde is Kendry Páez, een Ecuadoriaan die voor Independiente del Valle speelt. Hij is de essentie van voetbal. Als je zijn speelstijl niet kan waarderen, betekent dat voor mij dat je simpelweg niet van voetbal houdt. Al mijn collega’s denken er ook zo over. Zijn linkerbeen is gemaakt van goud. Chelsea en Manchester City vechten nu om zijn handtekening.’’
Heb je om het af te sluiten voor ons Nederlanders ook nog een Nederlands talent dat we in de gaten moeten houden?
‘’De huidige O17 kon mij niet heel erg bekoren, maar dan kies ik wel voor Kees Smit (AZ, red.), die er toen niet bijzat. Van de 2005-generatie kies ik voor Silvano Vos (Ajax, red.) en Isaac Babadi (PSV, red.), ondanks dat laatstgenoemde mij een beetje tegenviel op het O17 EK van vorig jaar. Babadi is het type speler dat het of heel ver gaat schoppen of juist compleet mislukt. We zien hem over een paar jaar terug bij Real Madrid, of bij Almere City.
Rashaan Fernandes is een perfect voorbeeld van wat ik bedoel met Babadi. Hij was weergaloos in de jeugd bij Feyenoord, maar is nu bankzitter bij Go Ahead Eagles, dat risico houd je toch met dat type speler. Vos gaat daarentegen sowieso een mooie carrière tegemoet. Hij heeft misschien niet evenveel potentie als Babadi, maar een speler met zijn profiel zal altijd zijn plek wel vinden in het profvoetbal.
Jorrel Hato vind ik uiteraard ook erg goed, maar die is al doorgebroken. Jayden Addai (AZ, red.) en de gebroeders Van Duiven (Jason en Robin, beiden PSV, red.) kan ik ook erg waarderen.’’