Doncic nu, Nowitzki toen: het verhaal van Europese dominantie in de NBA

Nikola Jokić

Zesmalig All-Star, drievoudig MVP, triple-double-machine… en NBA-kampioen. Nikola Jokić werd in 2014 als grote onbekende gedraft door de Denver Nuggets met de 41ste pick. Zijn naam was zo onbekend dat de tv-uitzending van de NBA Draft niet eens stilstond bij de pick toen het bekend werd gemaakt. In plaats van Jokić of Mark Tatum, vicecommissaris van de NBA, was er een reclameblok en kreeg men een Taco Bell-advertentie voor de kiezen.

Sindsdien is de nonchalante Serviër uitgegroeid tot misschien wel de allerbeste speler in de NBA en een dominante factor die in 2023 de Denver Nuggets de allereerste NBA-titel opleverde. De Nuggets wonnen in vijf wedstrijden van de Miami Heat en Jokić werd tot Finals MVP gekroond met enorm indrukkwende cijfers: 30.0 punten, 13.5 rebounds, 9.5 assist, 1.1 steal en 1.1 block per duel. De 29-jarige center is nog lang niet klaar met spelen, mits hij het plezier in het spelletje houdt. 

Giannis Antetokounmpo

De ‘Greek Freak’ had drie jaar nodig om uit zijn schulp te kruipen in de NBA, maar speelt sindsdien de sterren van de hemel. De boomlange en fysiek gezegende Giannis Antetokounmpo won tweemaal de MVP-prijs, is achtmalig NBA All Star en won in 2021 het kampioenschap toen zijn Milwaukee Bucks in vijf duels wisten te winnen van de Suns. Antetokounmpo werd dankzij zijn 30.2 punten, 12.8 rebounds en 5.1 assists uitgeroepen tot Finals MVP – een voorlopige bekroning op het werk van de Griekse forward, die nog altijd aan de goede kant van 30 zit.

Het werd een verhaal dat niet velen hadden verwacht toen Antetokounmpo als magere 19-jarige werd gedraft in 2013, maar de Griekse superster is nog altijd één van de meest dominante en imponerende spelers in het recente verleden.

Dirk Nowitzki

Dončić’s Europese voorganger bij de Dallas Mavericks is er één van gigantische waarde. Dirk Nowitzki, de lompe Duitser uit Würzburg, werd in 1998 voorgesteld aan de NBA als een hoogblonde, slungelige Europeaan die hiervoor alleen in zijn Duitse stadje had gespeeld. Het duurde echter niet lang voor Nowitzki zijn uitstekende kwaliteiten tentoon zou stellen.

De 2,11 meter lange Nowitzki profileerde zich als begenadigd driepuntschutter en werd een allesomvattend wapen bij de Dallas Mavericks, die hem tijdens de NBA Draft via een trade wegplukten bij de Milwaukee Bucks. Nowitzki, die door menig fan liefkozend bij zijn voornaam werd genoemd, maakte een onuitwisbare indruk en vestigde zich in zijn derde jaar al als potentiële superster bij Dallas, dat sinds de komst van Nowitzki ineens elk jaar in de play-offs uitkwam.

Al het harde werk van Nowitzki werd in 2011 bekroond met een dominante zege in de NBA Finals op de gevreesde Miami Heat van LeBron James, Dwyane Wade en Chris Bosh. De Duitser werd bekroond tot Finals MVP met zijn 26.0 punten, 9.7 rebounds en 2.0 assists per duel en enkele heroïsche prestaties in de serie die nog lang zal worden herinnerd door NBA-fans. Nowitzki, die in 2007 als eerste Europeaan ooit werd verkozen tot MVP, werd slechts twee jaar na zijn pensioen opgenomen in de Hall of Fame en zal als 14-voudig All-Star, 12-voudig All-NBA-speler en eerste Europese All-Star starter ooit voor altijd een pionier blijven op basketbalgebied.

Tony Parker

We moeten iets verder terug in de tijd voor een Franse basketbalgrootheid: Tony Parker. De in Brugge geboren guard kwam in 2001 in de NBA terecht toen hij door de San Antonio Spurs werd gekozen. Hij kwam in een team terecht dat superster Tim Duncan en de Argentijnse stylist Manu Ginobili al op de loonlijst had staan. Onder leiding van de legendarisch coach Gregg Popovich ontstond er wat bijzonders in Texas.

Zeker ook voor, maar vooral na het kampioenschap in 1999 waren de Spurs niet meer weg te denken uit de play-offs in het westen. Met Parker, Duncan en Ginobili bereikten de Spurs 22 jaar op rij de play-offs en wonnen ze, 1999 incluis, vijfmaal het kampioenschap in de NBA. Voor Parker was die in 2007 het hoogtepunt: de Fransman noteerde 20.8 punten, 5.8 rebounds en 3.4 assists per duel in de finals tegen Cleveland, dat al na vier duels werd verslagen. 

Parker is na zijn pensioen in 2019 opgenomen in de NBA Hall of Fame en heeft een blijvende indruk gemaakt op de illustere Spurs-franchise.

Pau en Marc Gasol

Het verhaal van Pau kan nooit zonder die van Marc worden verteld, en vice versa. De broertjes Gasol, opgegroeid in Barcelona, staan alom bekend als de beste broers in NBA-historie met drie kampioenschappen, negen All-Star-nominaties en twee individuele prijzen als gezamenlijke prestaties in de Amerikaanse koningsklasse.

De vier jaar oudere Pau werd in de 2001 NBA Draft als derde door de Atlanta Hawks, die hem naar de toenmalige Vancouver Grizzlies stuurden. Bij de Grizzlies, die gauw hierna verhuisden naar Memphis, ontpopte Pau zich razendsnel tot volwaardig NBA-speler met indrukwekkende statistieken en een dominante aanwezigheid in zowel de offense als defense. Na één All-Star-nominatie in 2006 verkaste Gasol in 2008 naar de Lakers. Hier zou hij zijn beste periode kennen en de beste vriend van wijlen Kobe Bryant worden.

Het almachtige duo won kampioenschappen in 2009 en 2010 met zeges op de Orlando Magic en Boston Celtics. Pau vertolkte hoofdrollen in beide finals met gemiddeldes van boven de 18 punten in beide jaren en 11.6 rebounds en 2.6 blocks per duel in 2010. In 2023 werd Pau Gasol, na een emotionele speech waarin hij zijn ‘broeder’ Kobe Bryant herdacht en bedankte, opgenomen in de Hall of Fame.

Broertje Marc werd in 2007 gedraft door de Lakers, maar bewandelde de omgekeerde weg als die van zijn broertje en speelde lang voor de Memphis Grizzlies. In 2018, na eerder al te worden verkozen tot Defensive Player of the Year in 2013 en twee All-Star-nominaties te hebben gekregen, trok Marc naar Toronto om zich bij de Raptors van Kawhi Leonard te voegen. In een kleinere rol werd Gasol in 2019 kampioen met de Raptors door de Warriors van Stephen Curry in zes wedstrijden te verslaan. Met 12.0 punten, 7.3 rebounds en 2.7 assists per duel had Gasol een belangrijke rol voor de eerste Canadese NBA-kampioen ooit.

Toni Kukoč

Voor de eerste Europese uitblinker in de NBA Finals reizen we af naar de jaren ’90, toen Michael Jordan de dienst uitmaakte. Zijn Chicago Bulls waren zo dominant als maar kon en had sterren als Jordan, Scottie Pippen en Dennis Rodman in het team rondlopen, maar ook de Kroaat Toni Kukoč speelde een aanzienlijke rol bij de oppermachtige Bulls.

Kukoč werd in 1990 met de 29ste pick gekozen door de Bulls, die hem de eerste drie jaar niet in actie zagen komen en hem lieten spelen in Joegoslavië en Italië. In 1993 voegde de toen 25-jarige Kukoč zich bij de Bulls, enkele maanden nadat Michael Jordan zijn pensioen had aangekondigd. De Bulls haalden desondanks de play-offs, maar reikten niet tot de NBA Finals. In 1996, nadat Jordan was teruggekeerd, werd het roer omgegooid: Kukoč werd verkozen tot Zesde Man van het Jaar en speelde belangrijke rollen in de ‘three-peat’ van de Bulls tussen 1996 en 1998.

Kukoč werd na zijn carrière, die 13 jaar duurde, herinnerd als hoeksteen van de grootse Chicago Bulls en in 2021 opgenomen in de Hall of Fame.

Luka Dončić

Het nieuwste hoofdstuk in het Europese sprookjesboek is dat van Luka Dončić. De magische Sloveen stal na zijn intrede in 2018 direct de harten van NBA-fans met zijn elektrische aanvallende speler, zijn lef en zijn vaardigheid om de meest onmogelijke worpen te maken. De 25-jarige ‘Luka Magic’ bereikte in mei zijn eerste NBA Finals het verslaan van de Minnesota Timberwolves in vijf duels. Dončić is de grote man bij de Mavericks, die hem in februari 2023 hielpen met het aantrekken van de technisch zeer begaafde Kyrie Irving, en gaat voor het eerst in zijn carrière de NBA Finals in.

In het reguliere seizoen was Dončić één van de drie kanshebbers voor de MVP-prijs, naast Shai Gilgeous-Alexander en winnaar Nikola Jokić, en was de Sloveen goed voor liefst 33.9 punten, 9.2 rebounds en 9.8 assists per duel. In 17 duels in de play-offs was Dončić al goed voor 28.8 punten, 9.6 rebounds en 8.8 assists per duel.

De Celtics zijn flinke tegenstanders na hun dominante reguliere seizoen én play-offs, maar krijgen nu te maken met misschien wel hét gezicht van de NBA. Wint Dončić, dan schrijft hij zijn naam nu al voor altijd in de geschiedenisboeken.

De NBA Finals tussen de Dallas Mavericks en Boston Celtics beginnen donderdagnacht om 02.30 met een wedstrijd in Boston.