Hoe kwamen Nederlandse competities uit de coronaperiode? (Deel 1: veldsporten)

Voetbal (M)

De voetbalcompetitie werd na de wedstrijd FC Groningen – PSV (0-1) op zondag 8 maart 2020 abrupt afgebroken. Er werd geen kampioen uitgeroepen en er waren geen degradanten. De Europese tickets werden verdeeld op basis van de ranglijst na 26 speelronden. De nieuwe competitie startte 12 september 2020 met beperkt publiek voor 4.000 toeschouwers bij sc Heerenveen – Willem II. De rest van het seizoen werd nagenoeg zonder publiek op de tribunes gespeeld. Ook gedurende het seizoen 2021/2022 werden vele wedstrijden met beperkt of in de winter zelfs zonder publiek afgewerkt. De Keuken Kampioen Divisie kende een soortgelijk verloop sinds maart 2020 en lijkt dit seizoen 2022/2023 pas voor het eerst sinds 2018/2019 weer een regulier verloop te gaan kennen. Alle 34 profclubs lijken de financiële uitdagingen, mede door overheidssteun, te hebben doorstaan.

Voetbal (V)

De Vrouwen Eredivisie bestond ten tijde van het begin van de coronapandemie uit acht teams en kende in PSV een verrassende koploper. De topper tussen FC Twente en Ajax (2-1) op 25 februari 2020 was de laatste officiële competitieontmoeting van afgebroken seizoen. Op 6 september openden beide ploegen in Amsterdam opnieuw tegen elkaar (3-1). Op 14 oktober 2020 dreigde de competitie te zijn stilgelegd, maar maakte Minister Tamara van Ark later op de dag bekend dat de Vrouwen Eredivisie zou vallen onder hetzelfde regime als de profcompetities bij de mannen. Zo kende het seizoen 2021/2022 ondanks lege tribunes een regulier verloop en dezelfde kampioen als in 2018/2019: FC Twente. Ook het seizoen 2021/2022 verliep ondanks belemmeringen voor het publiek volgens het geplande schema en de kampioen werd wederom FC Twente. Anno 2022 kent de Azerion Vrouwen Eredivisie elf clubs met de ambitie om verder door te groeien naar twaalf ploegen.

Hockey (M/V)

Op 8 maart 2020 won de onbedreigde koploper bij de mannen, Bloemendaal, de uitwedstrijd bij HGC met 3-2 voordat de competitie werd stilgelegd. Na 11 oktober werd de jaargang 2020/2021 opnieuw onderbroken. Ook deze keer had Bloemendaal net een uitduel gewonnen, nu met 5-2 van Oranje Rood. Het ontbreken van een formele topsportstatus in Nederland voor andere sporten dan het voetbal, betekende een twee maanden lange aanslag op het geduld van onder meer het hockey. Op 8 december kwam het historische besluit om per 17 december onder strikte voorwaarden weer te starten. De hockeycompetities kozen om vanaf 31 januari weer los te gaan en speelden de competitie uit. SCHC nam de plek in van Almere en vanaf afgelopen seizoen verliep alles weer nagenoeg regulier. Inmiddels zijn ook Tilburg en Hurley bezig aan een ‘rebuild’ op een lager niveau en zijn HDM, Schaerweijde en Voordaan actief op het hoogste niveau bij de mannen.

Bij de vrouwen geldt een nagenoeg parallel verhaal, maar dan met Den Bosch in de rol van koploper bij de onderbreking en kampioen in de coronajaren. Van de twaalf ploegen die in de twee coronaseizoenen op het hoogste niveau speelden zijn Oranje Rood, Victoria en Laren inmiddels actief op het tweede niveau. Tilburg, Rotterdam en Klein Zwitserland hebben die tickets overgenomen, al spelen de promovendi net als bij de mannen geen rol in de top-8, maar strijden ze om lijfsbehoud. Zes clubs zijn zowel in de Hoofdklasse bij de mannen als de vrouwen op het hoogste niveau actief, sinds het uitbreken van de pandemie: Bloemendaal, Den Bosch, Kampong, Amsterdam, Pinoké en HGC.

Rugby (M)

De Nederlandse rubycompetitie met grootmacht LRC DIOK kende op 15 februari 2002 de laatste speelronde. In twee poules van acht ploegen werd gestreden op het hoogste niveau, hoewel Waterland zich al had teruggetrokken uit de verliezersronde. Ongeslagen koploper LRC DIOK werd niet tot kampioen verklaard. Het seizoen 2020/2021 werd aangevangen met zestien teams. Groningen en Haarlem vervingen DSR-C en Waterland. De geplande volledige competitie strandde al na drie speelronden, waarin LRC DIOK, Haagse en Ascrum tot en met 10 oktober ongeslagen bleven. Op 14 oktober werden de coronamaatregelen afgekondigd en de rugbybond besloot geen gebruik te maken van de uitzondering voor topsport.

Zo startte de competitie in 2021/2022 opnieuw en nu met een verruimde degradatieregeling, waarin The Bassets, Utrechtse RC, Amstelveense, Oemoemenoe en Groningen uiteindelijk afvielen en promovendus RRC de twaalfde plek in de Ereklasse innam. Van de kampioenspoule bij het uitbreken van de pandemie zijn The Bassets en Utrechtse RC bijna drie jaar later de grootste ‘verliezers’. Ze zijn niet meer actief op het hoogste niveau. Dat geldt overigens ook voor Ascrum, dat zich dit seizoen terugtrok uit de Ereklasse. En voor we het vergeten, LRC DIOK eindigde in het seizoen 2021/2022 als eerste in de kampioengroep en won via een play-off tegen Haarlem opnieuw het Nederlands kampioenschap.

Korfbal

In het korfbal is het veldseizoen ondergeschikt aan het zaalseizoen, maar toch nemen we de veldcompetitie mee in dit verhaal. In 2019/2020 werden vijf wedstrijden gespeeld in het najaar, maar werd de competitie beschouwd als niet gespeeld omdat er in 2020 niet verder gespeeld kan worden. In 2020/2021 deed zich dezelfde situatie voor en wordt in april 2021 besloten het veldseizoen niet te hervatten. In het seizoen 2021/2022 werd PKC de winnaar van de competitie en daarmee de opvolger van DOS’46, dat kampioen werd in 2018/2019.

Dan het korfbal in de zaal: de Korfbal League. Daar werd de competitie onderbroken in de winter van 2020. Tempo werd als degradant aangewezen, terwijl er geen play-offs om het kampioenschap zullen plaatsvinden. De twee nummers 1 van de Hoofdklasse, Dalto en KCC promoveerden naar de Korfbal League voor seizoen 2020/2021. Ook Oost-Arnhem komt daar – na loting – nog bij. De korfbalsport maakte gretig gebruik van de topsportstatus en werkte de competitie af in twee poules van zes om vervolgens tot play-offs te komen. PKC werd zo in 2021 kampioen in de Korfbal League. Ook voor 2021/2022 wordt dezelfde opzet gehanteerd. Nu zijn de rollen omgekeerd en wint Fortuna in de finale van PKC. Beide keren is het Ziggo Dome het decor. In het seizoen 2022/2023 was bijna alles ‘terug bij het oude’. De Korfballeague zag opmerkelijk genoeg wel TOP als degradant sneuvelen in het voorjaar van 2022 en kent in promovendi KCC en Unitas nieuwe namen ten opzichte van bijna drie jaar terug.