Madison Keys: koningin van de comeback en tegenstander van Iga Swiatek in Madrid

Swiatek, Aryna Sabalenka, Coco Gauff, Elena Rybakina, Ons Jabeur, Karolina Muchova. Dit is de lijst van speelsters die in ten minste twee Grand Slam halve finales hebben gespeeld in de afgelopen twee seizoenen op de WTA Tour. Allemaal top 10-speelsters (behalve Muchova vanwege een slepende polsblessure). Madison Keys hoort daar niet meer bij, ook al staat ze wel op deze prestigieuze lijst die talent en consistentie op grote toernooien laat zien.

Je zou kunnen denken dat de  29 jaar oude Amerikaanse voorbij de piek van haar carrière is. Ze was een belangrijke speelster in de jaren 2010 en bereikte haar hoogtepunt op de US Open 2017, met een volledig Amerikaanse laatste vier, toen ze in haar enige Grand Slam finale tot nu toe speelde en verloor van Sloane Stephens.

Het moet gezegd worden dat 'Madi' er alles aan heeft gedaan om niet in vergetelheid te geraken. De Covid-periode was niet gunstig voor haar, met geen titels tussen augustus 2019 en januari 2022, toen ze uit de top 50 zakte. Met de komst van een nieuwe generatie in het WTA-circuit werd niet verwacht dat ze weer terug zou keren, maar het valt niet te ontkennen dat ze erin geslaagd is haar carrière nieuw leven in te blazen, een tweede wind die niet alle tennissterren kunnen vinden.

Hoe heeft ze dat gedaan? Eén ding is zeker: liefde. De liefde die ze heeft voor haar verloofde, voormalig prof Bjorn Fratangelo, winnaar van de French Open als junior in 2011 (tegen Dominic Thiem in de finale) maar die geen grote stempel heeft gedrukt op het ATP-circuit. In het voorjaar van 2023 brak ze met coach Georgi Rumenov Payakov - die haar sinds begin 2022 een echte boost had gegeven met die verrassende halve finale op de Australian Open. Het gevolg was dat Keys de Europese graveltoer helemaal alleen moest aanpakken, zonder coach. Na een tweede ronde op Roland Garros riep ze de hulp in van Fratangelo, die officieel haar coach werd en ook al haar verloofde was. En de resultaten van deze combinatie waren direct zichtbaar.

Een reeks van negen overwinningen, waaronder een WTA 500-titel in Eastbourne, waar ze Gauff en daarna Daria Kasatkina versloeg, voor een run naar de kwartfinales van Wimbledon, waar ze werd gestopt door Sabalenka. Haar momentum werd onderbroken door blessureleed en ze miste twee Noord-Amerikaanse WTA 1000-evenementen, om vervolgens weer haar draai te vinden op de US Open. Een absoluut monsterlijke reeks waarin ze Liudmila Samsonova, die op dat moment in blakende vorm verkeerde, uitschakelde, daarna Jessica Pegula en de recente Wimbledon-winnares Marketa Vondrousova, en zo de laatste vier bereikte op eigen bodem. Daar maakte ze het Sabalenka bijzonder moeilijk, en de Wit-Russische trok pas in de laatste tiebreak aan het langste.

Blessureleed

Maar naarmate ze de dertig nadert, heeft Madison Keys meer last van blessures. De blessure die ze kort na haar rentree in New York opliep, zal gevolgen hebben omdat ze hierdoor de start van het seizoen miste, en in het bijzonder de Australian Open. Opnieuw leek het onwaarschijnlijk dat ze meteen op hoog niveau zou terugkeren, vooral omdat haar comeback op de Sunshine Double en daarna in Charleston niet overtuigend was, met drie overwinningen in drie toernooien en een beschamende nederlaag tegen Jaqueline Cristian in Charleston als dieptepunt.

Maar weer keert ze terug naar de top wanneer dat niet van haar verwacht wordt. En vooral op een ondergrond die niet haar eigen is. Toegegeven, ze was halve finaliste op Roland Garros in 2018 en finaliste in Rome in 2016, maar in Madrid was haar beste resultaat een exit in de 3e ronde. Tot dit jaar, toen ze in stijl de laatste vier bereikte en een paar koppen liet rollen.

De eerste daarvan was haar landgenote Gauff, die nummer 2 van de wereld kon worden als ze goed zou presteren in Madrid. Keys voorkwam dit na een lastige wedstrijd waarin ze met 5-2 achterstond in de eerste set en vervolgens met 4-2 in de derde, voordat ze de zaken omdraaide met een reeks winners. Maar het was in de kwartfinale tegen Jabeur dat ze echt haar stempel drukte.

Aan het begin van de wedstrijd liep het niet bepaald, ze verloor de eerste acht games! Velen zouden zijn bezweken - net als Jelena Ostapenko een dag eerder in dezelfde positie - maar ze herpakte zich om oplossingen te vinden begon beter te spelen. Ze liet de kracht van haar forehand los om de Tunesische van zich af te houden en pakte de tweede set voordat ze haar rivale uitschakelde in de derde.

Een tegenstander van formaat

Een plotselinge terugkeer naar vorm, zonder duidelijke reden, en nu staat ze weer in de halve finale van een WTA 1000-toernooi voor de eerste keer sinds Cincinnati 2022. Maar daar staat ze voor de ultieme uitdaging: Iga Swiatek, winnares van drie van de laatste vier edities van Roland Garros, de beste gravelspeelster van de afgelopen drie jaar en nummer 1 van de wereld. Is dit het soort uitdaging dat haar drijft? In ieder geval was de Amerikaanse bescheiden op de baan na haar kwartfinale: "Ik zal gewoon proberen de uitdaging aan te gaan. Ze is een ongelooflijke speelster die het erg goed doet op gravel. Het wordt een hele moeilijke wedstrijd. Zolang ik mijn kant van de baan onder controle heb, kan ik trots zijn op mezelf." 

In termen van eerdere onderlinge wedstrijden hoeft ze zich nergens voor te schamen. Er zijn drie ontmoetingen geweest op WTA 1000-niveau en de Amerikaanse won de meest recente daarvan. Toch was het de Poolse die hun enige ontmoeting op gravel won, wat logisch is, en Swiatek zal ongetwijfeld de favoriet zijn. Maar aangezien ze al een succesvol toernooi achter de rug heeft, waarom zouden we niet in weer een verrassing geloven? Swiatek het ook behoorlijk moeilijk tegen Beatriz Haddad Maia in de kwartfinale. Ze verloor tegen de Braziliaanse voor het eerst een set in Madrid en er was tweeënhalf uur strijd nodig om de overwinning te behalen.

Toch heeft Swiatek, sinds ze in 2022 de nummer 1 van de wereld werd, slechts vier keer verloren op gravel. Tegen Caroline Garcia in 2022 (toen de Française was teruggekeerd op het allerhoogste niveau), Sabalenka hier in de finale in 2023 en Rybakina (door terugtrekking in Rome in 2023 en een paar dagen geleden in Stuttgart). Alleen de topspeelsters verslaan haar op haar favoriete ondergrond.

Madison Keys staat dus voor een grote uitdaging. In haar carrière heeft de Amerikaanse slechts één huidige nummer 1 van de wereld verslagen: Swiatek in Cincinnati in 2022. Op gravel weer een overwinning boeken tegen Swiatek zou een goede voorbode zijn om de heilige graal te bereiken: het winnen van een Grand Slam. In termen van zelfvertrouwen, ranking en bekendheid zou deze overwinning alles kunnen veranderen. Nu moet ze alleen nog het moeilijke deel doen: winnen.