Derde Helft: Spanje verslaat Engeland en wint EK dankzij nieuwe en herboren sterren
Sensationele tieners
Spanje en Engeland hadden allebei een tiener aan de aftrap staan, iets wat nog nooit eerder gebeurde in een EK (of WK-)finale: Lamine Yamal (17) en Kobbie Mainoo (19).
Yamal verbreekt het EK-record van Renato Sanches, die 18 jaar en 328 dagen oud was toen hij in 2016 voor Portugal in de EK-finale speelde. Pelé was in 1958 zelfs ouder toen hij aan de WK-finale tegen Zweden begon: het Braziliaanse icoon was 17 jaar en 248 dagen ten tijde van de finale.
Sterren werden geboren en stonden weer op
Yamal werd dit EK bejubeld en dat zal na de finale niet anders zijn. De Barcelona-speler voelde vlak na rust feilloos aan waar zijn teamgenoot Nico Williams stond en was nuttig tussenstation bij de 1-0 van Spanje. Het was zijn vierde assist dit EK, dubbel zoveel dan iedere andere speler. Er ging een geweldige pass van Daniel Carvajal aan vooraf. Zo zijn er in een maand tijd sterren opgestaan of hebben die van weleer weer glans gekregen. Vooraf was ManCity-speler Rodri eigenlijk de enige echt herkenbare voetbalheld en uitgerekend hij moest in de rust al noodgedwongen gewisseld worden.
Verder was Spanje een team van buitenbeentjes, waaronder Marc Cucurella die het moeilijk heeft bij Chelsea, Aymeric Laporte spelend in Saoedi-Arabië en anderen die geen uitblinkers zijn voor hun clubs. Hun gebrek aan supersterren vormt echter geen probleem. "Ik heb 26 geweldige spelers en ik heb gewoon geluk dat ze Spaans zijn," zei De la Fuente in de aanloop naar de finale.
In tegenstelling tot Engeland, wiens coach Gareth Southgate terughoudend is om ploeterende iconen te vervangen, of Frankrijk dat probeerde te bouwen rond een ondermaatse Kylian Mbappe, accepteert Spanje dat iedereen op gelijke voet staat.
"Het grote verschil met alle andere landen is dat we een team zijn en dat er niet één leider boven de rest staat," legde Barcelona's Pedri voor het toernooi uit. Het pakte goed uit en bracht Spanje de titel. Wat nou leiderschap, want het was Mikel Oyarzabal van Real Sociedad die de winnende binnenschoot. En dat zegt misschien wel alles.
De goal van Palmer zat al heel lang in het vat
Voor Engeland was het de tweede finale op rij. En dat was zeker geen toeval. Slechts enkele maanden nadat de Three Lions met nog één wedstrijd te gaan in de groepsfase op het WK van 2014 al wisten dat ze uitgeschakeld waren, maakte Southgate - toen nog in zijn rol als trainer bij de -21 - samen met de technisch directeur van de Engelse voetbalbond, Dan Ashworth, zijn opwachting.
Ze presenteerden een plan met de naam "England DNA" dat als doel had om de passie waar het Engelse voetbal bekend om staat te mengen met betere techniek en een krachtigere mentaliteit om de druk van het grote toernooivoetbal aan te kunnen.
Velen van Southgate's selectie in Duitsland hebben al ervaring met het winnen van toernooien op jeugdniveau. Anthony Gordon en Cole Palmer maakten deel uit van de ploeg die Spanje in de finale versloeg en zo 12 maanden geleden Englands eerste EK -21 jaar in 39 jaar won. Ezri Konsa won het WK -20 jaar in 2017, terwijl Phil Foden datzelfde jaar speler van het toernooi werd naast Marc Guehi en Conor Gallagher bij het winnen van het WK -17 jaar. De vrouwen van Engeland wonnen hun eerste grote toernooi op eigen bodem tijdens het EK in 2022 en bereikten daarna de WK-finale van vorig jaar.
"Als voetbalnatie worden we al heel lang gekenmerkt door onze passie, vechtlust en inzet," zei Ashworth destijds. "Hoewel er aspecten van deze kenmerken zijn die we willen behouden, willen we er niet alleen door worden gedefinieerd." Dat het Cole 'cold' Palmer was die de 1-1 binnenschoot was dan in het licht van het proces niet vreemd. Hij werd er immers al jaren op voorbereid.
Het middenveld was van Fabián Ruiz
Naast doelman Unai Simón en verdediger Cucurella was het overigens middenvelder Fabián Ruiz die de meeste minuten maakte voor Spanje in dit toernooi. En dat is om meerdere redenen opvallend. De la Fuente bewondert Fabian al lang, omdat hij jarenlang met hem heeft gewerkt als hoofdcoach van het Spaanse academiesysteem. Ze wonnen samen het EK voor -21 in 2019, waarbij Fabian werd uitgeroepen tot beste speler van het toernooi.
Toen hij in de jeugd bij Betis speelde wist hij zijn moeder aan werk te helpen als schoonmaakster bij de club, een baan die ze 14 jaar lang behield.
"Er zijn niet veel spelers die kunnen zeggen dat ze een kleedkamer hebben gedeeld met hun moeder," vertelde Fabian vorige week aan El Periodico de Espana. "Dat mijn moeder elke dag bij ons werkte, was een zeldzaamheid. Ik zag haar elke dag de kleedkamer schoonmaken waar ik speelde. Maar natuurlijk was het een inspiratie en een bron van trots. Dat mijn moeder voor Betis tekende, is een van de mooiste uit mijn carrière."
Onder Ancelotti bij Napoli werd hij een vaste waarde bij de Spaanse selectie onder Robert Moreno, maar onder zijn opvolger Enrique viel hij uit de gratie. Zelfs na zijn verhuizing naar Paris St-Germain verdiende Fabian geen oproep voor het natioanle team totdat De la Fuente vorig jaar het roer overnam.
"Ik zal nooit vergeten wat ik heb meegemaakt, waar ik vandaan kom en wat het me heeft gekost om hier te komen. Als je van zo ver komt, hecht je hier veel waarde aan en dat helpt je om ervoor te blijven vechten," zei hij. Nu, als een van De la Fuente's meest betrouwbare soldaten in Duitsland, is Fabian het complete pakket, box-to-box, met een krachtige linkervoet. Een meesterzet van de Spaanse bondscoach.
De beste van het toernooi en in de finale
Was het beste team van het toernooi ook het beste team in de finale? Volgens Opta Analyst wel! En ook de cijfers van de eindstrijd spreken voor zich. Engeland leefde even op, maar kon na de 1-1 niet doordrukken.