Tien jaar spelersontwikkeling van Engeland wordt beloond met finale op EK

Het beëindigen van een 58 jaar durende wachtperiode om een grote prijs te winnen op internationaal seniorenniveau is de laatste horde die nog genomen moet worden door de mannen van Gareth Southgate in de finale van zondag tegen Spanje, na herhaaldelijke successen op jeugdniveau en bij de vrouwen.

Slechts enkele maanden nadat de Three Lions met nog één wedstrijd te gaan in de groepsfase op het WK van 2014 al wisten dat ze uitgeschakeld waren, maakte Southgate - toen nog in zijn rol als trainer bij de -21 - samen met de technisch directeur van de Engelse voetbalbond, Dan Ashworth, zijn opwachting.

'England DNA'

Ze presenteerden een plan met de naam "England DNA" dat als doel had om de passie waar het Engelse voetbal bekend om staat te mengen met betere techniek en een krachtigere mentaliteit om de druk van het grote toernooivoetbal aan te kunnen.

"Een van onze mantra's is 'Het enige dat verandert is de grootte van het shirt'," zei Ashworth, die onlangs werd benoemd tot sportief directeur van Manchester United na succesvolle periodes bij Brighton en Newcastle. "Dus als ze dat spelerstraject doorlopen, van een jongen of meisje onder de 15 tot aan de senioren, hebben we een aantal consistente boodschappen voor ze.

"Als iedereen op dezelfde golflengte zit en iedereen gelooft in wat je probeert te bereiken, kan het zoveel krachtiger worden." De resultaten spreken sindsdien voor zich op elk niveau.

'Passie, vechtlust en inzet'

Velen van Southgate's selectie in Duitsland hebben al ervaring met het winnen van toernooien op jeugdniveau. Anthony Gordon en Cole Palmer maakten deel uit van de ploeg die Spanje in de finale versloeg en zo 12 maanden geleden Englands eerste EK -21 jaar in 39 jaar won.

Ezri Konsa won het WK -20 jaar in 2017, terwijl Phil Foden datzelfde jaar speler van het toernooi werd naast Marc Guehi en Conor Gallagher bij het winnen van het WK -17 jaar. De vrouwen van Engeland wonnen hun eerste grote toernooi op eigen bodem tijdens het EK in 2022 en bereikten daarna de WK-finale van vorig jaar.

"Als voetbalnatie worden we al heel lang gekenmerkt door onze passie, vechtlust en inzet," zei Ashworth destijds. "Hoewel er aspecten van deze kenmerken zijn die we willen behouden, willen we er niet alleen door worden gedefinieerd."

Monderne manier van spelen

De mix van een ouderwetse 'never-say-die'-houding met spelers van een hoger technisch niveau heeft Engeland in een achtbaan naar de finale van het EK gebracht. Voorafgaand aan het toernooi gehypet als een van de favorieten, gaf Southgate toe dat de verwachtingen zwaar wogen toen zijn ploeg door de groepsfase worstelde, met slechts twee doelpunten in drie wedstrijden.

Ze hadden late comebacks en individuele momenten van genialiteit van Jude Bellingham en Bukayo Saka nodig om in leven te blijven en langs de lager geklasseerde tegenstanders Slowakije en Zwitserland te komen om de laatste vier te halen.

Maar in Dortmund tegen Oranje werd tien jaar planning van Engeland beloond met de 2-1 overwinning in de halve finale. "Het is denk ik lang geleden dat een Engelse ploeg 60 procent balbezit had tegen een Nederlandse ploeg. Dus het laat de modernere manier van spelen van Engeland zien," zei een stralende Southgate na afloop.

De ultieme test ligt in het verschiet tegen een Spanje dat alles voor zich heeft opgeëist, inclusief Duitsland en Frankrijk aan de moeilijkere kant van het schema. Engeland heeft onder Southgate al eerder een reeks bijna-mislukkingen gekend.

Ze trotseerden de verwachtingen en bereikten de halve finale op het WK van 2018, voordat ze op eigen bodem op strafschoppen verloren van Italië in de finale van het EK in 2020. Nog meer pijn was er twee jaar geleden in Qatar, toen Harry Kane een laat gegeven strafschop tegen Frankrijk overschoot in de 2-1 nederlaag in de kwartfinale.

Rustiger

Maar door die ervaring zijn ze nu in een betere positie dan ooit tevoren om voor het eerst kampioen van Europa te worden. "We gaan rustiger de knock-outwedstrijden in, want de eerste keer dat we dat in Rusland deden, hadden we al 10 jaar geen knock-outwedstrijd meer gewonnen," voegde Southgate eraan toe.

"We hadden de ervaring niet meegemaakt. Kwartfinales, halve finales, we hebben nu veel van die wedstrijden gewonnen. De laatste finale was de eerste EK-finale die ik ooit heb geleid. Als ik iets niet goed heb gedaan, mijn excuses daarvoor. Ik ga proberen het deze week beter te doen."