De in Fukushima geboren Endo stopte bijna na nucleaire ramp: 'Dat wil ik ook'

De wereldtitel van Japan inspireerde haar door te gaan en nu gaat de aanvalster met haar land naar het WK dat deze maand wordt gehouden in Australië en Nieuw-Zeeland.

“Ik kon niet voetballen vanwege de nasleep van de ramp. Net toen ik wilde stoppen, won Japan het WK,” zei de 23-jarige.

“Toen ik dat zag, wist ik dat ik dat op een dag ook wilde.”

Endo groeide op op zo’n 100 kilometer van de kerncentrale in Fukushima en was slechts 10 jaar oud toen een vloedgolf de koelingssystemen dusdanig beschadigde, dat het een meltdown veroorzaakte. 

Ongeveer 165.000 mensen sloegen op de vlucht, dan wel vrijwillig of gedwongen door evacuatie. Het was de ergste nucleaire ramp sinds Chernobyl. 

Endo’s familie woonde buiten het gebied dat geëvacueerd werd en bleef, maar de regels op haar school betekenden dat ze de eerste maanden amper naar buiten mocht. 

“Mensen zeiden echt nare dingen als we op reis waren”

Endo moest dezelfde kleine binnenzaal delen met de andere kinderen. Volgens haar had het het voordeel dat ze een betere balbehandeling ontwikkelde. “Ik vond dribbelen altijd al leuk, maar toen begon ik het nog meer te waarderen,” zei ze. “Mijn techniek is er beter door geworden en als je ziet wat het me heeft opgeleverd, was het erg goed.”

Endo geeft aan dat het opofferen van haar vrijheid lastig was om mee om te gaan en ze dacht aan stoppen met voetballen. Zo nu en dan speelde ze elders in Japan een wedstrijd. Dat bracht verzuchting, maar ook pijn met zich mee. Zij en haar teamgenotes kregen te maken met discriminatie van tegenstanders, die deden alsof ze radioactief waren. 

“Mensen zeiden echt nare dingen als we op reis waren,” zei ze. “Er waren ook mensen die geen dingen wilden eten of kopen die uit Fukushima kwamen.”

“Het gaf me kracht.”

De ommekeer kwam toen Japan die zomer het WK in Duitsland wist te winnen. Het versloeg de Verenigde Staten in de finale en de speelsters werden nationale helden. Endo weet nog dat ze midden in de nacht uit bed kwam om de wedstrijden met haar gezin te bekijken. Voor Endo was het het moment dat alles veranderde. 

“Ik verloor het plezier in voetbal, dus om mensen te zien doen wat ik graag wilde doen - het WK winnen - had een positieve invloed op mij,” zei ze. “Het gaf me kracht.”

Nu speelt Endo sinds 2021 in de VS, voor Angel City FC. Ze is een van de belangrijkste spelers voor haar land. In 2019 speelde ze als jongste speelster van het team drie van de vier wedstrijden op het WK. Japan is sinds de WK-titel de aansluiting met de absolute top kwijtgeraakt. Vier jaar geleden kwam het niet verder dan de tweede ronde.

Dit WK zitten ze in Groep C samen met Spanje, Zambia en Costa Rica.

Connectie

Endo geeft toe dat het moeilijk wordt om de titel te heroveren, maar ze hoopt een nieuwe generatie te inspireren, zoals het team in 2011 met haar deed.

“Er is niet veel verschil - als we winnen krijgt het vrouwenvoetbal meer aandacht,” zei ze. “Meer kinderen willen dan voetballer worden. Het is belangrijk de titel te winnen.”

De WK-titel was voor Japan een symbool van hoop en het team was nauw betrokken bij het getroffen gebied in Fukushima. 

De selectie maakte vaak gebruik van het trainingscomplex aldaar en twee speelsters werkten zelf op de kerncentrale voor dat de meltdown plaatsvond. De herinneringen aan de ramp zitten ook bij Endo diepgeworteld, maar ze is niet van plan er voor weg te lopen. “Ik heb alleen maar slechte herinneringen aan de ramp, maar het is wel de reden dat ik ben blijven voetballen, zei ze. “Ik probeer het positieve ervan in te zien.”